Gevolgen van obesitas-epidemie duidelijker zichtbaar door Corona-pandemie: effectieve en snelle aanpak vereist!
Wereld Obesitas Dag (donderdag 4 maart 2021) is het uitgelezen moment om de balans op te maken hoe de ziekte obesitas ervoor staat in Nederland. Net als in de rest van de wereld is het aantal personen met (ernstig) overgewicht in Nederland de afgelopen decennia schrikbarend toegenomen. Inmiddels heeft ruim de helft van de Nederlandse volwassenen en meer dan 1 op de 10 kinderen overgewicht of obesitas. Als deze trend zich doorzet, dan zal in 2040 zo’n 2 op de 3 volwassen Nederlanders overgewicht hebben (zie Nationaal Preventieakkoord, pagina 37).
Prof. dr. Liesbeth van Rossum, voorzitter van het Partnerschap Overgewicht Nederland (PON): “Vetweefsel is een actief orgaan, dat honderden hormonen en andere stoffen produceert en belangrijke functies in het lichaam vervult. Bij teveel lichaamsvet, met name buikvet, raakt dit weefsel veelal chronisch ontstoken en zal niet meer goed functioneren”. De Corona-pandemie heeft duidelijk laten zien dat dit niet zonder gevolgen is. Ernstig overgewicht leidt niet alleen tot bekende aandoeningen, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, gewrichtsklachten, onvruchtbaarheid, verschillende soorten kanker en depressie, maar ook tot verstoringen van het immuunsysteem. Dit draagt bij aan een ernstiger beloop van infecties zoals een Coronavirus-infectie.
In de huidige maatschappij wordt obesitas meestal niet adequaat behandeld en wordt er gewacht tot er sprake is van een bijkomende ziekte totdat er professionele hulp geboden wordt. Van Rossum: “Dat is een gemiste kans. Als wij obesitas – ook zonder bijkomende ziekte – veel eerder en beter behandelen, dan kunnen we veel lichamelijke en mentale gezondheidswinst behalen en ook kosten reduceren van behandelingen van allerlei obesitas-gerelateerde aandoeningen”.
Gezien de huidige situatie, waarin de meerderheid van de volwassenen al overgewicht heeft, is het dus de hoogste tijd om obesitas als ziekte serieus te nemen. “Obesitas krijgt weliswaar aandacht, maar helaas nog te versnipperd. In samenwerking met onder andere het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), zijn wij als Partnerschap Overgewicht Nederland heel intensief aan de slag om landelijke kennis en kunde te bundelen zodat een eenduidige optimale netwerkaanpak van (ernstig) overgewicht ontstaat. Door het effectief koppelen van wetenschap en praktijk, uit zowel medisch en sociaal domein komt de juiste hulp/zorg op de juiste plek”, aldus dr. Karen Freijer (algemeen PON-manager). In Rotterdam is deze netwerkaanpak reeds van start gegaan en zal na verdere ontwikkeling landelijk uitgerold worden.
Voor een effectieve aanpak van de obesitas epidemie zijn drie pijlers van belang:
- Preventie: bijvoorbeeld door een gezonder en beter voedsel- en beweegaanbod te creëren en prijsprikkels voor gezonde voeding (o.a. suikertaks).
- Behandeling: tijdige behandeling om erger te voorkomen, bijvoorbeeld door erkende obesitasbehandelingen makkelijker beschikbaar te maken.
- Aandacht voor stigma van obesitas: discriminatie van personen met obesitas is nog steeds een groot probleem en kan mogelijk een effectieve aanpak belemmeren. De door mensen met obesitas veel gehoorde veroordeling “eigen schuld, dikke bult” is veelal onterecht.
Kortom, als er gezorgd wordt voor verbetering van zowel preventie, behandeling en acties om het obesitasstigma tegen te gaan, kan de obesitasepidemie veel effectiever aangepakt worden.
Foto: WorldObesityDay.org.