Wat is stigma, en welke rol speelt het bij de behandeling van overgewicht en obesitas?

Stigma speelt een grotere rol in de zorg dan vaak wordt aangenomen. Zeker bij mensen met overgewicht en obesitas blijkt het een hardnekkige factor die behandeluitkomsten negatief beïnvloedt.

Om scherp te krijgen waar we het over hebben, hanteren wij bij Partnerschap Overgewicht Nederland de volgende definitie van stigma:

➡️ Een negatieve attitude of overtuiging die zich uit in de vorm van een vooroordeel, stereotypering, misvatting en/of uitsluiting.

In de praktijk zien we dat stigma rondom overgewicht zich op verschillende manieren uit — soms subtiel, soms ronduit zichtbaar — maar vaak met grote gevolgen:

– Patiënten vermijden zorg vanwege eerdere negatieve ervaringen
– Zorgprofessionals kunnen – vaak onbewust – bevooroordeeld reageren
– Leefstijlinterventies worden minder effectief door schaamte en verminderd zelfvertrouwen

Onderzoek laat zien: gewichtsgerelateerd stigma verhoogt stressniveaus, verlaagt therapietrouw en verergert gezondheidsuitkomsten. Het kan zelfs leiden tot gewichtstoename door biologische stressreacties.

Dat maakt het niet alleen een maatschappelijk probleem, maar ook een medisch en beleidsmatig aandachtspunt.

✅ Willen we overgewicht effectief behandelen, dan moet stigma herkend en erkend worden — in spreekkamers, wachtkamers én vergaderkamers.

Het gesprek met de persoon met overgewicht op een juiste manier aangaan? Bekijk de praatplaat! Deze plaat is gemaakt door personen met overgewicht zelf en wordt internationaal gebruikt.